- Home
- Projekty MON
Projekty MON
SPORTOWCY - BOHATEROWIE WALK O NIEPODLEGŁOŚĆ
sportowcy - żołnierze walczący na frontach II Wojny Światowej, w Polskim Pańswie Podziemnym i powojennym podziemiu niepodległościowym
ŻYWE LEKCJE HISTORII
Palmiry
W ramach dotacji Ministerstwa Obrony Narodowej pt. „Sportowcy – bohaterowie walk o niepodległość, sportowcy-żołnierze walczący na frontach II Wojny Światowej, w Polskim Państwie Podziemnym i powojennym podziemiu niepodległościowym” w sobotę, 14 grudnia 2024 r. grupa dzieci – naszych żaków wraz z rodzicami i zainteresowanymi osobami odbyła „żywą lekcję historii”.
Wola Wodyńska
W ramach dotacji Ministerstwa Obrony Narodowej pt. „Sportowcy – bohaterowie walk o niepodległość, sportowcy-żołnierze walczący na frontach II Wojny Światowej, w Polskim Pańswie Podziemnym i powojennym podziemiu niepodległościowym” RKS Sarmata przeprowadził żywą lekcję historii na cm. wojskowym w Wólce Wodyńskiej. Wielu Sarmatów poległo w czasie II Wojny Światowej na wielu frontach. Spoczywają też w Wodyniu. Na tamtejszym cmentarzu, spoczywa m.in. wieloletni kapitan piłkarskiej drużyny Sarmaty, Wktor Sieczkowski. Wójt Gminy Wodynie, Pan Wojciech Klepacki, również zorganizował „żywą lekcję historii” na tym cmentarzu. Młodzież uporządkowała groby i zapaliła znicze.
Wystawa
Wystawa zamieszczona na ogrodzeniu Bemowskiego Ośrodka Piłki Nożnej przy ul Obrońców Tobruku 11, w grudniu 2024 r.
broszura z biogramami poległych sportowców sarmaty i wybranych sportowców warszawskich
Zarówno Sarmata jak i inne kluby stołeczne poniosły ciężkie straty osobowe podczas walk z Niemcami. Warto przypomnieć w tym miejscu ofiary jakie poniósł sport stołeczny w walce z okupantem hitlerowskim, ale także stalinowskim.
Na skutek przeprowadzonej kwerendy poległych sportowców klubów warszawskich, mogliśmy dokonać pewnych uzupełnień w stosunku do ustaleń wydawnictw Bogdana Tuszyńskiego „Księga Sportowców Polskich Ofiar II Wojny Światowej” wydanego w 1999 r. oraz „Za Cenę Życia – Sport Polski Walczącej 1939-1945” wydanego w 2006 r.
Oto lista znanych sportowców Sarmaty, którzy ponieśli śmierć w walce z Niemcami podczas II Wojny Światowej.
Buczyński Franciszek (26.01.1904 – poł. 09.1939)
Lekkoatleta Sarmaty. W 1932 r. zdobył III miejsce na Mistrzostwach Polski w biegu maratońskim w barwach Sarmaty, wcześniej w 1928 r. mistrz Polski w barwach Warszawianki i wicemistrz w 1929 r. w barwach Polonii. Reprezentował także jeszcze inne stołeczne kluby – Legię i Koronę. Pracował jako bagażowy na Dworcu Warszawa-Główna oraz jako ślusarz w stołecznych zakładach Gerlacha. Zginął w walkach września 1939 r. pod Kutnem jako żołnierz 30 pułku piechoty.
Sieczkowski Wiktor (26.12.1905 – 14.09.1939)
Wywodził się z patriotycznej rodziny, jego ojciec należał do Polskiej Partii Socjalistycznej i Polskiej Organizacji Wojskowej w czasie I wojny Światowej. Wiktor był rodowitym warszawiakiem, pracował już jako nastolatek – był pomocnikiem murarskim i uczniem ślusarskim, później został monterem-hydraulikiem. W wieku 16 lat był współzałożycielem RKS Sarmata, a później wieloletnim kapitanem jego piłkarskiej drużyny. Tak jak ojciec związany był z PPS, pod której wpływem znajdował się jego klub. Był jednym z najlepszych strzelców przedwojennego Sarmaty. Dzięki sportowi poznał żonę, Zofię Wenclównę, która uprawiała lekkoatletykę w innym klubie bliskim PPS, w Skrze. Sieczkowski grał w piłkę jeszcze w 1939 r. W Kampanii Wrześniowej został zmobilizowany i służył w randze kaprala w 6 pułku piechoty legionów. Poniósł śmierć w bitwie pod Wolą Wodyńską z oddziałami Wehrmachtu.
Leży na cm. wojskowym w Woli Wodyńskiej
Czaplarski Tadeusz Stanisław (? – 10.12.1941)
Zasłużony działacz Sarmaty, m. in. kronikarz klubu. Pod koniec 1940 r. został aresztowany i przewieziony na Pawiak. W styczniu 1941 r. został wysłany do Auschwitz, gdzie zmarł pod koniec roku.
Kusociński Janusz (15.01.1907 – 21.06.1940)
O Januszu Kusocińskim napisano już wiele, w tym miejscu warto sprostować pewne nieścisłości. W Sarmacie grał piłkę w latach 1923-1926. Później, gdy okazało się, że ma ogromny talent do biegów, przeszedł do sekcji lekkoatletycznej. Nieznanym dotąd faktem było to, że Kusociński był nie tylko członkiem klubu, ale wszedł również do zarządu RTKS Sarmata w 1927 r. Odszedł z klubu na przełomie 1928 i 1929 r., gdyż nie mógł wyegzekwować masażysty dla siebie. Ideowo nie był związany z PPS, przez co popadał w konflikty z działaczami Sarmaty, głównie z Wilczyńskim. Największe sukcesy sportowe odnosił w Warszawiance. Podczas wojny działał w podziemiu za co został rozstrzelany w Palmirach w połowie 1940 r.
Raciborski Lucjan (2.01.1910 – 19.01.1944)
Zasłużony działacz RKS Sarmata. Podczas okupacji został aresztowany przez Niemców za udział w zakazanych organizacjach. Skazany na karę śmierci w październiku 1943 r., zginął w ulicznej egzekucji w styczniu następnego roku.
Skwarczyński Wacław (20.09.1912 – 16.10.1942)
Był konduktorem zajezdni Praga. W RTKS Sarmata uprawiał piłkę nożną. Podczas okupacji brał udział w ruchu oporu. W 1942 r. został sekretarzem komórki tramwajowej na Pradze. We wrześniu tego roku został aresztowany i stracony w masowej egzekucji wraz z 50 więźniami Pawiaka miesiąc później. Ta masowa egzekucja była odwetem za wysadzenie torów kolejowych wokół Warszawy.
Ofiary represji stalinowskich
Dzięgielewski Józef (22.01.1895 – 7.12.1952)
Syn Konstantego, ekonoma i Konstancji z domu Miłodrowska. Po ukończeniu szkoły elementarnej rozpoczął naukę w gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej w Płocku. Tam wstąpił w 1912 do nielegalnego Koła Młodzieży Postępowej. Od 1913 pracował w cukrowni „Chełmica”, później jako zarządca majątku Golejewo w pow. Sierpc. Od 1917 był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, a następnie PPS. W 1918 organizował Pogotowie Bojowe PPS w powiecie płockim. Aresztowany dwukrotnie przez władze niemieckie (więziony w Sierpcu, Modlinie i Warszawie). Skazany na karę śmierci. Został uwolniony 11 listopada 1918. Po uwolnieniu został mianowany komendantem Milicji Ludowej PPS w Płocku, wziął udział w rozbrajaniu Niemców. W 1920, z ramienia Związku Obrony Ojczyzny prowadził akcje dywersyjną na tyłach Armii Czerwonej, następnie od maja 1920 r. był dowódcą kompanii 63. pułku piechoty (w stopniu podporucznika). Do 1921 r. odbywał służbę wojskową na froncie. Po demobilizacji zamieszkał na terenie woj. poleskiego. Tam zorganizował OKR PPS i Radę Związków Zawodowych. W wyborach parlamentarnych w 1922 wybrany z okręgu poleskiego (Pińsk) do Sejmu. Mandat uzyskał również w wyborach parlamentarnych w 1928 w tym samym okręgu. Od 1926 r. mieszkał w Warszawie. W okresie 1929–1934 był zastępcą, a potem komendantem Milicji PPS, a następnie zastępcą komendanta „Akcji Socjalistycznej”. Został członkiem Warszawskiego Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS, którym pozostawał do 1939. Od 1928 do 1931 był członkiem Rady Naczelnej PPS, od 1931 do 1934 zastępca członka Rady Naczelnej, a od 1937 do 1939 członkiem Centralnego Sądu Partyjnego. Współdziałał też z przedstawicielami ZRSS – sportowej centrali bliskiej PPS. We wrześniu 1939, był współorganizatorem Robotniczych Brygad Obrony Warszawy. Działacz PPS-WRN (kierownik wydziału wojskowego CKR), organizator Warszawskiego Zgrupowania OW PPS. Uczestnik powstania warszawskiego dowodził Zgrupowaniem Milicji PPS na Starym Mieście. Po upadku powstania dowodził oddziałami PPS na Śląsku, w Zagłębiu i Krakowskiem. W 1945, pomimo faktu, iż koncesjonowana PPS zakazała mu aktywności politycznej, wspierał tworzenie PPSD. Powrócił do Warszawy. Aresztowany 23 listopada 1946, następnie zwolniony w grudniu 1946. Ponownie aresztowany 5 kwietnia 1947 i po procesie skazany 10 listopada 1948 na 9 lat więzienia (wyrok złagodzono w wyniku amnestii do 4 lat). Przebywał w więzieniach w Warszawie, Rawiczu i we Wronkach. Zwolniony przedterminowo w październiku 1951. Zmarł na gruźlicę 5 grudnia 1952 w Otwocku. Prywatnie był szwagrem Władysława Wilczyńskiego.
Leży na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 31C-4-27).
Wilczyński Władysław (1904-1960)
Główny działacz, współzałożyciel przedwojennego Sarmaty, ale także Związku Robotniczych Stowarzyszeń Sportowych (ZRSS) i jego warszawskiego oddziału – Warszawskiego Robotniczego Sportowego Komitetu Okręgowego (WRSKO). Silnie związany z lewica niepodległościową, bliski współpracownik dr. Jerzego Michałowicza, członek PPS. W czasie wojny aktywny w podziemiu. Należy do AK do formacji OW PPS, w randze kapitana uczestniczył w Powstaniu Warszawskim ps. „Gnat”. Po wojnie dąży do niezależnego istnienia PPS od komunistycznej PPR, a co za tym idzie do oddzielnej od władzy centrali sportu, którą miałby być reaktywowany ZRSS. Na skutek swej nieugiętej postawy został oskarżony o szpiegostwo na rzecz zachodu i skazany na więzienie, w którym przebywał w latach 1949-1953 (ZK przy ul. Rakowieckiej). Po odwilży zrehabilitowany, jednakże straty zdrowotne poniesione podczas odsiadywania wymyślonego wyroku doprowadziły do przedwczesnej śmierci w styczniu 1960r.
Leży na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 31C-4-27), koło swego szwagra Józefa Dzięgielewskiego.
Wybrani sportowcy warszawscy, którzy ponieśli śmierć podczas działań wojennych.
Grygalewicz Edward (13.04.1911 – 1940)
Wieloletni piłkarz Skry. Z wykształcenia prawnik. W Kampanii Wrześniowej brał
udział w bitwie pod Mławą. Zginął na wschodzie rozstrzelany w Charkowie w 1940 r.
Abramowicz Leon (27.07.1906 – 5.07.1944)
Piłkarz Warszawianki, zaliczył występy w lidze w 1931 r. Zawodowy wojskowy, poległ podczas II WojnyŚwiatowej pod Loreto we Włoszech jako żołnierz korpusu gen Andersa.
Adamowicz Wacław (1905 – 2.10.1939)
Bramkarz Orkanu i wieloletni bramkarz ligowy Legii. Uczestnik Kampanii Wrześniowej, zginął w bitwie pod Kockiem.
Anioł Eugeniusz (1919 – 1939)
Jako 15-letni koszykarz zdobył koszykarskie Mistrzostwo Polski z Polonią w 1934 r. Uczestnik kampanii wrześniowej w randze podporucznika, zginął w Strońsku.
Anioł Wacław (1918 – 1944)
Żeglarz, w czasie Powstania warszawskiego w randze kaprala w Batalionie „Baszta”.
Barszczewski Jan (1921 – 1944)
Lekkoatleta wolskiego Orkanu.
Bednarowicz Tadeusz (28.08.1906 – 20.02.1944 )
Bramkarz Legii i Polonii, pracował jako urzędnik, podczas okupacji w Szarych Szeregach. Po aresztowaniu 18 czerwca 1943 w Obornikach, był osadzony w Forcie VII w Poznaniu od 20 czerwca 1943, a od 19 lutego 1944 w niemieckim obozie w Groß-Rosen, gdzie nazajutrz zmarł.
Bibrych Stefan (8.02.1907 – 12.08.1944)
Absolwent Politechniki, piłkarz, wychowanek Polonii, ale w lidze grał dla Warszawianki. Zginął w Powstaniu Warszawskim.
Biernacki Zygmunt (1919 – 1944)
Piłkarz AZS, był członkiem Szarych Szeregów, uczestnik rozgrywek konspiracyjnych, zginął w Powstaniu Warszawskim. Jest upamiętniony na tablicy pamiątkowej w kościele na pl. Szembeka.
Błaszczyk Roman (1894 – 18.12.1944)
Przy PPS od czasów I Wojny Światowej. Związany z Kasą Chorych, współorganizator RKS Skra w 1921 r. Praktycznie aż do 1939 r. zawsze w zarządzie klubu, jako prezes, kilkukrotnie wiceprezes i skarbnik. Przeżył okupację i Powstanie, ale zmarł w obozie Mauthausen tuż po Powstaniu.
Błaszczyk Ludwik (25.08.1909 –12.1944)
Młodszy brat Romana, uprawiał piłkę nożną i hokej w Skrze. Jako oficer przeszedł Kampanię Wrześniową, później na kielecczyźnie w konspiracji. Po Powstaniu Warszawskim skazany za działalność konspiracyjną i skończył jak jego brat w Mauthausen.
Błazałek Kazimierz (30.11.1908 – 09.1939)
Młodszy brat Władysława. Piłkarz, hokesita, lekkoatleta Skry. Szczególnie stanowił podporę sekcji piłkarskiej przez całe lata 20. Skończył grać w lipcu 1932 r. po Olimpiadzie Robotniczej w Wiedniu. W latach 1932-1939 działacz Skry, WRSKO i ZRSS. W Kampanii Wrześniowej walczył w szeregach pułku artylerii przeciwlotniczej. Zginął w pierwszej połowie września pod Terespolem.
Cejzik Antoni (15.07.1900 – 12.09.1939)
Wychował się w Moskwie, gdzie ukończył szkołę baletową i pedagogiczną. Zaczął tam uprawiać lekką atletykę. Był absolwentem moskiewskiego Instytutu Kultury Fizycznej. Zdobył osiem tytułów mistrza ZSRR. W 1924 Cejzik przyjechał do Polski i wstąpił do Polonii (której był zawodnikiem przez całą karierę). Dwa razy uczestniczył w IO. W Paryżu w 1924 zajął 11. miejsce w dziesięcioboju, a w Amsterdamie w 1928 18. miejsce w tej samej konkurencji. Dwadzieścia trzy razy ustanawiał rekordy Polski w sztafetach, trójskoku, pchnięciu kulą, rzucie dyskiem, pięcioboju i dziesięcioboju. Po zakończeniu kariery zawodnika w 1930 został trenerem lekkoatletycznym – najpierw w PZLA (1931-1936), potem w Skrze Warszawa i (od 1.01.1939) w Polonii Warszawa. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku walczył w szeregach 13 pułku piechoty. Poległ 12 września 1939 roku w okolicach Zaborowa.
Leży na cm. w Zaborowie w kwaterze zbiorowej
Celejewscy Bolesław i Eugeniusz (? – 1944)
Bracia, piłkarze Skry, przedstawiciele młodego pokolenia. Zginęli podczas Powstania Warszawskiego
Cendrowski Eugeniusz (19.01.1909 – 1944)
Trener boksu w YMCA, Forcie Bema, Świcie. W kampanii Wrześniowej zbiegł z niewoli, wrócił do Warszawy i pracował 5 lat w konspiracji. W lutym 1944 r. podczas akcji dywersyjnej na Woli otrzymał postrzał w brzuch. Po kilku przetoczeniach krwi i miesiącu walki o życie doszedł do siebie. W Powstaniu Warszawskim, ranny w nogę, wzięty do niewoli 15 września i zabity strzałem w tył głowy.
Cepiak Marceli (? – 26.09.1939)
Piłkarz AZS, poległ w obronie Warszawy.
Chełmicka Maria
Zginęła w Powstaniu Warszawskim w wieku 24 lat jako łączniczka. W przedwojennej Polonii trenowała lekkoatletykę razem z kilkoma zawodniczkami z drużyny koszykarek.
Chłopoccy Eugeniusz, Marian i Zdzisław
Bracia, zawodnicy Skry, działali razem w konspiracji. Zostali zabrani przez Gestapo z wolskich mieszkań 3 lipca 1940 r. i osadzeni na Pawiaku, skąd zostali przetransportowani do Auschwitz. Ślad po nich zaginął.
Chmielewski Wacław
Spotkał go taki sam los jak braci Chłopockich. Chmielewski też był zawodnikiem Skry.
Chutkiewicz Henryk (1.10.1907 – 1945)
Piłkarz AZS, z wykształcenia prawnik. W czasie wojny działał w podziemiu, brał udział w warszawskich rozgrywkach konspiracyjnych. Zginął w 1945 r.
Cieśla Witold
Zawodnik Skry, zginął podczas Powstania Warszawskiego.
Czapczuk Henryk
Zawodnik Skry, zginął podczas Powstania Warszawskiego.
Czech Henryk (29.02.1902 – 19.02.1942)
W latach 20. Piłkarz Korony i Legii. Podczas okupacji aresztowany w 1940 r. Zmarł w obozie Mauthausen.
Czyżykowski Stanisław (21.04.1914 – 1944)
Urodzony w Bnie (pow. Śrem). Studiował w Poznaniu, gdzie był zawodnikiem miejscowych klubów AZS
i KPW. Należał również do drużyny koszykarzy Polonii, która zdobyła mistrzostwo Polski w 1934 r.
poległ podczas powstania.
Damski Zenon (? – 1939)
Bokser Polonii, zginął w Kampanii Wrześniowej broniąc Dworca Gdańskiego w I Pułku artylerii przeciwlotniczej.
Deptuła Józef (? – 1944)
Zawodnik Skry. Więziony na Pawiaku, rozstrzelany 26.01.1944 r. przy ul. Kilińskiego róg Długiej 26.
Dorożkiewicz Władysław
Bokser Skry, zaginął w ZSRR w 1940 r.
Draganiak Józef
Członek zarządu Skry, aresztowany w marcu 1940 r. i osadzony na Pawiaku, skąd przetransportowano go do Oświęcimia. Tam zaginął po nim ślad.
Draganiak Mieczysław
Piłkarz Skry, tak jak brat Józef aresztowany w marcu 1940 r. i osadzony na Pawiaku, skąd przetransportowano go do Oświęcimia. Tam zaginął po nim ślad.
Fryszczyn Wincenty (30.03.1904 – ?.04.1940)
Był lekkoatletą Polonii Warszawa (1924–1929). Był wicemistrzem Polski w skoku wzwyż w 1925, 1928 i 1929 oraz brązowym medalistą w sztafecie 4 × 100 m i dziesięcioboju w 1928. 30 maja 1926 w Poznaniu ustanowił rekord Polski w skoku wzwyż rezultatem 1,80 m. W latach 1927–1929 wystąpił w pięciu meczach reprezentacji Polski (siedem startów), bez zwycięstw indywidualnych. W II WŚ kapitan, wzięty do sowieckiej niewoli, zginął zabity przez NKWD w Charkowie.
Leży na cm. Ofiar totalitaryzmów w Charkowie
Gamaj Marian (1.03.1911 – 08.1944)
Piłkarz, grał dla Fortu Bema i Warszawianki. Zginął podczas Powstania Warszawskiego.
Gburzyński Stanisław (7.02.1912 – 13.01.1944)
Z zawodu drukarz, piłkarz, wychowanek Legii i jej wieloletni zawodnik. W czasie okupacji w podziemiu. Zginął w egzekucji ulicznej.
Gebethner Tadeusz (18.11.1897 – 14.10.1944)
specjalizował się w biegach sprinterskich oraz skoku w dal i trójskoku. Grał także, jako napastnik, w piłkę nożną i był jednym z bardziej skutecznych zawodników, znajdując się w pierwszej osiemnastce najlepszych strzelców. W Polonii w latach 1915–1925 rozegrał łącznie 137 oficjalnych meczów w
barwach swojego macierzystego klubu, będąc jednocześnie przez większość z nich kapitanem drużyny. Po kapitulacji powstania warszawskiego przebywał w stalagu XI-A Altengrabow w rejonie Magdeburga. W pobliskim lazarecie zmarł na skutek ran odniesionych w powstaniu
Leży na cm. Powązkowskim – kwatera: 205, rząd 1-6, grób 18 symboliczny
Goldman Jerzy (1.03.1905 – 15.10.1939)
Piłkarz Varsovii i AZS. Ukończył wydział mechaniki na Politechnice Warszawskiej. Uczestnik Kampanii
Wrześniowej, Zginął w więzieniu w Olsztynie.
Gosławski Jacek (3.05.1918 – 6.09.1944)
Brat Witolda. Byli piłkarzami Potęgi i AZS. Obaj zginęli w Powstaniu Warszawskim przy ul. Moniuszki 7.
Gosławski Witold (4.02.1920 – 6.09.1944)
Brat Jacka. Byli piłkarzami Potęgi i AZS. Obaj zginęli w Powstaniu Warszawskim przy ul. Moniuszki 7.
Goss Józef (11.10.1901 – 09.1944)
Bokser Polonii i CWS. Przez krótki czas był w reprezentacji Polski. Zginął podczas Powstania Warszawskiego podczas ostrzału ul. Brzeskiej.
Grzesik Ferdynand (1906 – 16.10.1942)
Wieloletni zawodnik drużyn siatkówki i koszykówki Skry. Podczas wojny działał w lewicowej organizacji. Wpadł w 1942 r. na ul. Ogrodowej. Aresztowany i powieszony w październiku tego roku w słynnym odwecie za wysadzenie torów kolejowych.
Helcman Paweł (? – 1943)
Zawodnik Skry, zginął w getcie warszawskim.
Herman Stanisław (14.02.1904 – 04.1945)
Współzałożyciel Skry. Podstawowy obrońca jej drużyny piłkarskiej. W latach 1935-1939 prezes Skry. W czasie wojny za działalność konspiracyjną osadzony w Dachau. Zmarł kilka dni przed wyzwoleniem obozu w kwietniu 1945.
Hryniewicz Edward (23.07.1906 – 1941)
Członek Skry, z zawodu monter. W czasie okupacji aresztowany i wysłany do Oświęcimia i słuch po nim zaginął.
Izydorzak Rajmund (1919 – 1944)
Piłkarz AZS, młodszy brat Jerzego i Stanisława, w czasie okupacji uczestniczy w rozgrywkach konspiracyjnych WOZPN. Zginął w Powstaniu Warszawskim. Jest upamiętniony na tablicy w kościele na pl. Szembeka.
Izydorzak Stanisław (1917 – 1944)
Piłkarz AZS, młodszy brat Jerzego – ligowca Warszawianki. Zamęczony przez Niemców w Powstaniu
warszawskim
Jagiełło Konstanty (12.07.1916 – 27.10.1944)
Dorastał na Powiślu, wstąpił do sekcji bokserskiej Skry, jednak bardziej był znany z działalności społecznej dla PPS. W czasie okupacji współtworzył „Barykadę Wolności”. Był blisko Stanisława Dubois. Aresztowany i osadzony w Oświęcimiu. Udało mu się zbiec 27.06.1944, brał udział w Powstaniu Warszawskim, po jego upadku ponownie w okolicach Oświęcimia, zginął w potyczce z patrolem SS pomagając uciekać więźniom.
Jarzyna Edward (? – 1945)
Piłkarz AZS, w czasie okupacji brał udział w konspiracyjnych rozgrywkach WOZPN. Aresztowany, zmarł
najprawdopodobniej Oranienburgu.
Joczys Tadeusz (? – 13.02.1944)
Działacz żoliborskiej Siły. W czasie okupacji był zastępcą komendanta Milicji RPPS. W lutym 1944 został zabity przez Gestapo, które wtargnęło do konspiracyjnego mieszkania, w którym przebywał.
Jung Józef (18.09.1911 – 5.08.1944)
Młodszy brat Stanisława, najlepszego strzelca ligowego Warszawianki. Józef grał w Polonii, Warszawiance i Orkanie do wybuchu wojny. Powstaniec warszawski, rozstrzelany przez Niemców, jako żołnierz AK.
Kazimierski Leon (25.07.1909 – ?.04.1940)
Był zawodnikiem Polonii Warszawa, uchodził za jednego z czołowych warszawskich bokserów okresu przedwojennego. W 1928 na V Indywidualnych Mistrzostwach Polski w Boksie w Warszawie, zajął trzecie miejsce w wadze muszej. W 1930 r., był już wicemistrzem Polski w tej wadze na VII MP w Poznaniu. Powtórzył te osiągnięcie jeszcze w 1933 r. Trzykrotny reprezentant Polski. Po kampanii wrześniowej znalazł się w niewoli radzieckiej. Zamordowany przez NKWD w ramach zbrodni katyńskiej.
Kempa Józef (27.04.1905 – 13.08.1944)
Znany aktor, występował w trupie teatralnej samego Stefana Jaracza. Grał w piłkę w Orkanie, Warszawiance i AZS. W czasie okupacji nadal występował na scenie za zgodą władz podziemia. Zginął w Powstaniu Warszawskim na starówce podczas eksplozji czołgu pułapki tzw. Goliata.
Kniga Bolesław (? – 1939)
Bokser Fortu Bema, poległ w kampanii wrześniowej.
Kondracki Adam (26.06.1913 – 08.1944)
Piłkarz, był bramkarzem, bronił dla Fortu Bema, PWATT i Warszawianki. Zginął w Powstaniu
Warszawskim.
Korngold Stefan (12.04.1906 – 08.1944)
Drugi najlepszy strzelec ligowy Warszawianki. Zginął nabierając się na prowokację Gestapo. Miał
bezpiecznie przedostać się do Francji, zamiast tego został zabity („Akcja Hotel Polski”).
Kraśniewski Czesław (? – 1939)
Czołowy piłkarz Skry, zginął w Kampanii Wrześniowej.
Krukowski Józef (17.03.1895 – 1941)
Członek Skry. Podczas okupacji został aresztowany i osadzony na Pawiaku. Później w Oświęcimiu i ślad
po nim zaginął.
Lasocki Kazimierz (? – 1939)
Piłkarz Skry, zginał w Kampanii Wrześniowej
Lewandowski Zygmunt (7.03.1915 – 4.05.1945)
Piłkarz Ursusa i Warszawianki. Podczas wojny wywieziony na roboty, złapany podczas ucieczki ze
stoczni gdańskiej, został zamęczony w Matthausen.
Lokajski Eugeniusz (14.12.1908 – 25.09.1944)
Urodził się w rodzinie rzemieślniczej jako syn Antoniego i Antoniny z domu Górakiewicz. Miał siostrę Zofię Lokajską-Domańską (1911–2009, ps. „Zocha”) i brata Józefa (1920–1943, ps. „Grot”) także oszczepnika. Oboje byli żołnierzami Armii Krajowej. : Eugeniusz Lokajski uprawiał rzut oszczepem (trenował od 15. roku życia), pięciobój, dziesięciobój, skok wzwyż. W rzucie oszczepem i skoku wzwyż zdobywał medale Mistrzostw Polski. Całą karierę reprezentował barwy Warszawianki. Po wybuchu II wojny światowej w kampanii wrześniowej dowodził plutonem 35 pułku piechoty. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów w okolicach Brześcia, po czym zbiegł z niewoli i w październiku 1939 powrócił do Warszawy. Początkowo ukrywał się i pracował w tym czasie jako robotnik w Paprotni. Następnie w Warszawie parał się fotografią, w tym wykonywał zdjęcia teatralne, w 1942 otworzył zakład fotograficzny w mieszkaniu matki przy ulicy Łuckiej 2. Później podczas okupacji niemieckiej wykładał w tajnym nauczaniu w CIWF, pracował jako nauczyciel gimnastyki w Prywatnej Szkole Powszechnej im. Mikołaja Reja. W styczniu 1944 został zaprzysiężony do Armii Krajowej i został oficerem w stopniu porucznika. Został dowódcą plutonu w 3 kompanii Praskiej, wchodzącej w skład I batalionu rejonu III Rembertów, VII Obwodu Armii Krajowej „Obroża”. W powstaniu warszawskim służył w kompanii sztabowej Koszta miał ps. „Brok”, początkowo był oficerem łącznikowym kompanii, a 30 sierpnia 1944 został dowódcą plutonu. Brał udział w trzech ważnych dla powstańców natarciach: na lokal „Esplanada” na rogu ulic Sienkiewicza i Marszałkowskiej, na gmach PAST-y przy ul. Zielnej 37/39 i na komendę policji na Krakowskim Przedmieściu. Zajmował się dokumentacją fotograficzną przebiegu walk oraz zbrodni dokonywanych przez wojska niemieckie, a jego zdjęcia spotkały się z powszechnym uznaniem i stanowią nieocenione świadectwo oporu walczącej stolicy (pasję fotograficzną rozwijał jeszcze w latach 30. przy użyciu aparatu marki Leica). Wykonał ponad 1000 zdjęć dokumentujących powstanie warszawskie. Zginął 25 września pod gruzami zbombardowanej przez Niemców kamienicy przy ulicy Marszałkowskiej 129, gdzie udał się do mieszczącego się tam zakładu fotograficznego, mając zamiar zaopatrzyć się w filmy do aparatu. Jego ciało zostało wydobyte spod gruzów 15 maja 1945.
leży na cm. Powązkowskim kwatera 149-1-22
Maciejewski Edward (19.09.1904 – 24.01.1942)
Siatkarz i koszykarz, wieloletni zawodnik i członek zarządu Skry. W czasie okupacji działał w konspiracji.
2 czerwca 1941 został otoczony przez Gestapo w swym mieszkaniu kontaktowym w Kielcach. Skończył
w Oświęcimiu.
Maciejewski Ludwik (25.08.1912 – 28.05.1944)
Młodszy brat Edwarda. Należał do sekcji bokserskiej i lekkoatletycznej Skry. Na początku okupacji zbiegł przez Węgry do Anglii, gdzie został przyjęty do Dywizjonu 300. W 1944 r. został zestrzelony nad Akwizgranem. Został pochowany w Tilburgu w Holandii.
Orzeł Eugeniusz (4.07.1910 – 5.09.1942)
Lekkoatleta Skry, specjalizował się w rzucie młotem i oszczepem. Kierownik sekcji i członek zarządu klubu. Podczas wojny wpadł w zasadce z 3 lipca 1940. Gestapo wywiozło go na Pawiak, a później do Oświęcimia. Zmarł od zastrzyku fenolu.
Przybysz Aleksander (21.02.1919 – 1.08.1944)
Piłkarz Polonii, wielki talent, w czasie okupacji zaangażował się w konspirację, w Powstaniu Warszawskim na pierwszej linii, zginął w pierwszych godzinach walk.
Rossudowski Jerzy (9.12.1914 – 2.09.1944)
Jeden z czołowych przedwojennych polskich koszykarzy. Był czołowym zawodnikiem drużyny Polonii Warszawa, która w 1939 r. zdobyła wicemistrzostwo Polski. Kilka miesięcy później był w reprezentacji Polski, która na mistrzostwach Europy zajęła 3. miejsce. Przed 1 sierpnia 1944 r. mieszkał przy ul. Sędziowskiej. W trakcie powstania Jerzy Rossudowski, pseudonim “Stary”, był starszym strzelcem kompanii Krawiec – batalionie “Oaza” V Obwodu (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Kompania rozpoczęła walki poza Warszawą, na terenie Lasu Kabackiego, później tocząc walki na terenie Lasów Chojnowskich. 14 sierpnia, na rozkaz gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, ruszyła na odsiecz Warszawie. Jerzy Rossudowski wraz ze swoją kompanią przez Wilanów przedostał się na Dolny Mokotów. Rossudowski poległ 2 września przy ul. Iwickiej. Jerzy Rossudowski pojawia się również w trakcie filmu “Powstanie Warszawskie” z 2014 r. (będącego koloryzowaną kompilacją kronik powstańczych). Tablica Pamięci Muzeum Powstania Warszawskiego kolumna 116, poz. 59 Salwa Zdzisław (1919 – 1940) Lekkoatleta Skry, w 1939 r. został sekretarzem klubu. W czasie okupacji działał w grupie Stanisława Dubois. W 1940 został wywieziony do Oświęcimia. Po paru miesiącach umarł z wyczerpania.
Skrzypek Ludwik Franciszek (1911 – 1944)
Piłkarz Polonii, jej zawodnik w latach 1929-1935, w trakcie Powstania Warszawskiego walczył w Zgrupowaniu „Baszta” na Mokotowie. Pseudonim „Gol”. Stopień wojskowy – strzelec. Zginął na ul. Szustra. Miał 33 lata.
Tablica Pamięci Muzeum Powstania Warszawskiego kolumna 149, pozycja 49
Trylski Witold (1913 – 16.10.1942)
Lekkoatleta Skry, głównie biegi przełajowe. Szybko staje się działaczem. Był zbliżony do komunistów. W czasie okupacji namierzony przez Gestapo i powieszony
Tytelman Natan ( ? – 1943)
Lider żydowskiej Gwiazdy. Wieloletni jej prezes i członek zarządu. Zginął w getcie ze swoimi sportowcami – ok. 150 osób, choć miał możliwości ucieczki.
Więckowski Zygmunt (1908 – 1942)
Z zawodu księgowy, od 1923 członek Skry. Rekordzista pod względem rozeranych meczów piłkarskich w przedwojennej Skrze. Wystąpił w kilku walkach bokserskich, zaliczył tez kilka zawodów lekkoatletycznych i kilkadziesiąt występów w hokejowej sekcji. Zasiadał też w zarządzie klubu. Aresztowany feralnego 3 lipca 1940 r. Zmarł prawdopodobnie pod koniec 1942 r.
Leży na cm. bródnowskim.
Wybrański Ludwik (25.08.1908 – 08.1944)
W latach 1922-28 podstawowy piłkarz Skry. Ze względu na zagrożenie gruźlicą musiał przerwać karierę. W pierwszych dniach Powstania został wraz z żoną rozstrzelany w pobliżu fabryki Ursusa przy ul. Skierniewickiej na Woli.
Wybrański Mieczysław (1910 – 12.1940)
Młodszy brat Ludwika, z zawodu fizyk. Rozegrał ponad 300 spotkań w drużynie piłkarskiej. Podczas wojny ofiara feralnej obławy na Skrzaków z 3 lipca 1940 r. Zmarł w rudniu w Oświęcimiu po stójce na mrozie.
Zantman Stanisław (12.11.1899 – 10.09.1939)
Piłkarz Polonii w latach 1915-1926, wicemistrz Polski z 1921 r. Poległ w kampanii wrześniowej w okolicach Garwolina. Z zawodu był lekarzem, zastępcą ordynatora oddziału chirurgii w Szpitalu Ewangelickim
Leży na cm. Powązkowskim – kwatera 36, rząd 1, grób 2-3